صورت های انرژی :
انرژی صورت های گوناگون دارد. بعضی از صورتهای انرژی عبارتند از :انرژی شیمیایی،انرژی گرمایی، انرژی مکانیکی (حرکتی)، انرژی الکتریکی، انرژی نورانی و انرژی صوتی .
بعضی از صورتهای انرژی را به آسانی نمی توان تشخیص داد. مثلاً درون مولکول های یک حبه قند، انرژی وجود دارد و بدن شما با خوردن قند، این انرژی را به دست می آورد. انرژی موجود در حبه قند یک انرژی شیمیایی است. سوخت هایی مانند نفت و بنزین نیز انرژی شیمیایی دارند برای آزاد کردن انرژی شیمیایی، یک تغییر شیمیایی لازم است. تشخیص دادن دیگر صورت های انرژی آسان تر است. خورشید انرژی نورانی و انرژی گرمایی تولید می کند.
سنگی که از بالای کوهی می غلتد و به پائین می آید دارای انرژی مکانیکی است. تمامی اجسام در حال حرکت انرژی الکتریکی دارند.
انواع انرژی :
بعضی از صورت های انرژی را می توان در اجسام ذخیره کرد. مثلاً وقتی شما یک فنر را می کشید یا آن را فشار می دهید، در هر دو صورت، در آن انرژی ذخیره کرده اید. انرژی ذخیره شده با رها کردن فنر آزاد می شود. به انرژی ذخیره شده انرژی پتانسیل نیز گفته می شود.
اگر وزنه را از سقف رها کنیم ، انرژی ذخیره شده در آن آزاد می شود و جسم به حرکت در می آید در این حالت می گوئیم وزنه دارای انرژی جنبشی شده است. انرژی از هر نوعی که باشد ممکن است از نوع جنبشی یا پتانسیل باشد.
انرژی گرمایی در واقع به جنبش مولکول های هر جسم مربوط می شود. بنابراین انرژی گرمایی از نوع جنبشی است. انرژی نورانی و انرژی صوتی نیز از نوع جنبش و شیمیایی موجود در مواد از نوع پتانسیل است.
تبدیل انرژی ها :
صورت های انرژی نیز می توانند به یک دیگر تبدیل شوند. این تبدیل به راههای مختلف انجام می شود. انرژی الکتریکی در لامپ به انرژی های گرمایی و نورانی تبدیل می شود. یک باتری خورشیدی، انرژی نورانی خورشید را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند. کرم شب تاب انرژی شیمیایی را به انرژی نورانی تبدیل می کند.
بایستگی انرژی :
قانون بایستگی انرژی بیان می کند که انرژی نه خود به خود به وجود می آید نه خود به خود نابود می شود بلکه از صورتی به صورت دیگر یا از نوعی به نوع دیگر تبدیل می گردد. وقتی یک خودرو حرکت می کند تمام انرژی شیمیایی ذخیره شده در بنزین آن به انرژی مکانیکی ( حرکت) تبدیل نمی شود.
بلکه مقداری نیز از انرژی به گرما تبدیل می شود،به همین دلیل است که وقتی خودرو را روشن می کنیم، پس از مدتی موتور آن کاملاً داغ می شود. معمولاً وقتی که می خواهیم یک صورت انرژی را به صورت دیگری تبدیل کنیم، مقداری از انرژی اولیه به صورت های دیگر مورد نظر ما نیست تبدیل می شود.
فکر کنید .
کدام صورت از انرژی در زندگی ما بیشترین استفاده را دارد؟
انرژی الکتریکی بیشترین استفاده را دارد. زیرا این انرژی به آسانی به صورت های دیگر تبدیل می شود و دسترسی به آن آسانتر از انرژی های دیگر است.
جدول زیر را تکمیل کنید.
تبدیل انرژی |
وسیله یا پدیده |
مکانیکی به گرمایی
مکانیکی به الکتریکی
شیمیایی به الکتریکی
شیمیایی به نورانی و گرمایی
الکتریکی به صوتی
شیمیایی به مکانیکی
الکتریکی به مکانیکی
نورانی به الکتریکی
الکتریکی به نورانی و گرمایی
الکتریکی به نورانی و صوتی
|
مالیدن دستها به یکدیگر
ژنراتور
باتری اتومبیل
میکروفون
سوختن چوب – سوختن نفت
بلند گو
موتور اتومبیل
موتور یخچال
باتری خورشیدی
لامپ
رعد و برق
|
فکر کنید
لامپ و بخاری برقی از نظر تبدیل انرژی با هم چه شباهتهایی دارند؟ چه تفاوتی دارند؟
شباهت :
در هر دو انرژی الکتریکی به انرژی گرمایی و نورانی تبدیل می شود.
تفاوت :
در بخاری برقی انرژی گرمایی مورد استفاده قرار می گیرد و انرژی نورانی تولید شده به هدر می رود و در لامپ انرژی نورانی تولید شده مورد استفاده قرار می گیرد و انرژی گرمایی به هدر می رود.
فکر کنید
چرا یک آونگ در حال نوسان پس از مدتی از حرکت باز می ایستد؟
در هنگام نوسان مقداری از انرژی آونگ به مولکول های هوا منتقل می شود، و آن ها را به حرکت درمی آورد. بعد از چند بار نوسان تمام انرژی آونگ به مولکول های هوا منتقل می شود، و آونگ از حرکت می ایستد.